Լինում է, չի լինում՝ մի աքլոր է լինում։ Էս աքլորը քուջուջ անելիս՝ մի ոսկի է գտնում։ Կտուրն է բարձրանում, ձեն տալի․

— Ծուղրուղո՜ւ, փող եմ գտ՜լ․․․

Թագավորը լսում է, իր նազիր—վեզիրին հրամայում է՝ գնան, խլեն, բերեն։

Նազիր—վեզիրը գնում են, խլում, բերում։

Աքլորը կանչում է․

— Ծուղրուղո՜ւ, թագավորն ինձանով ապրե՜ց․․․

Թագավորը ոսկին ետ տալիս է իր նազիր—վեզիրին, ասում է․

— Ետ տարեք, իրեն տվեք, թե չէ՝ աշխարհքովը մին կխայտառակի մեզ էդ անպիտանը․․․

Նազիր—վեզիրը ոսկին տանում են, ետ տալի աքլորին։

Աքլորն էլի կտուրն է բարձրանում․

— Ծուղրուղո՜ւ, թագավորն ինձանից վախե՜ց․․․

Թագավորը բարկանում է, իր նազիր-վեզիրին հրամայում է․

— Գնացե՛ք,— ասում է,— բռնեցեք էդ սրիկային, գլուխը կտրեցեք, եփեցեք, բերեք, ուտեմ, պրծնեմ ղրանից։

Նազիր—վեզիրը գնում են աքլորին բռնում, որ տանեն։ Տանելիս կանչում է․

— Ծուղրուղո՜ւ, թագավորն ինձ հյուր է կանչե՜լ․․․

Տանում են, մորթում, պղինձն են կոխում, որ եփեն, ձեն է տալի․  — Ծուղրուղո՜ւ, թագավորն ինձ տաք—տաք բաղնիք է ղրկե՜լ․․․

Եփում են, բերում թագավորի առաջն են դնում, կանչում է․

— Թագավորի հետ սեղան եմ նստե՜լ, ծուղրուղո՜ւ․․․

Թագավորը շտապով վերցնում է, կուլ տալի։ Կոկորդով գնալիս կանչում է․

— Նեղ—նեղ փողոցներով անց եմ կենում, ծուղրուղո՜ւ․․․

Թագավորը որ տեսնում է՝ կուլ տվեց, էլ չի ձենը կտրում, իր նազիր վեզիրին հրամայում է՝ թուրները հանած պատրաստ կենան, որ մին էլ ձեն ածի, զարկեն։

Նազիր—վեզիրը թրերը հանած՝ պատրաստ կանգնում են, մինը՝ էս կողմը, մյուսը՝ էն։

Աքլորը, որ թագավորի փորն է հասնում, ձեն է տալի․

— Լուս աշխարհքումն էի, մութ տեղն եմ ընկել, ծուղրուղո՜ւ․․․

— Զարկեցե՛ք․․․— հրամայում է թագավորը։

Նազիր—վեզիրը զարկում են, տալիս են, թագավորի փորը պատռում։

Աքլորը դուրս է պրծնում, փախչում է, կտեր ծերին կանգնում, ձեն տալի․

— Ծուղրուղո՜ւ․․․

1. Вставьте пропущенные буквы:

В одном городе жил сапожник. Жена умерла, а детей у него не было, и он чувствовал
себя очень одиноким. Однажды вечером он вырезал из дерева фигурку мальчика. Но ему
хотелось спать и он не закончил работу, не успел вырезать нос. Утром он ушёл на работу,
а когда вернулся, ему показалось, что в доме кто-то есть. Вдруг из кухни вышел маленький мальчишка с длинным-предлинным носом. Сапожник понял, что его деревянная фигурка ожила. Он обрадовался – теперь у него был сын! Так осуществилась его мечта.

2. Исправьте ошибки в тексте (всего 24 ошибки):

Красная Шапочка жила с матерью, а бабушка жила в другой деревне. Один раз мама попросила девочку пойти к бабушке и отнести ей масло и хлеб. Девочка решила идти через лес, но в лесу ей повстречался волк. «Куда идешь?» – спросил волк, и когда он узнал адрес бабушки, он прибежал туда раньше, чем Красная Шапочка. Мы все знаем, что было дальше.

3. Допишите окончания:

Голубоглазая девочка Оля живёт в симпатичном маленьком городке в одноэтажном домике под красной крышей . Каменный дом окружён небольш__им сад__ом, в котором стоит деревянная беседка со стол__ом и скамейк_ой_ , – здесь Оля любит сидеть в одиночеств__е и читать книги. У неё длинн__ые летн_ие_ каникулы, так что за лето Оля прочитает цел_ую_ куч_у_ книг про необыкновенн_ые_ истории.

Жизнь в маленьк_ом_ городк__е не так уж проста, как может показаться с перв_ого_ взгляд__а. В дом__е напротив есть какая-то тайна. Оля давно наблюдает за этим дом_ом_, в сад_у_ которого созревают и падают на земл_ю_ яблоки, но никто их не собирает.

Оля постоянно ломает голов..у над тайн.ой. соседн.его. дом.а., но никак не может разгадать её.

Ведь если дом необитаем, то это одно дело, но, когда ночь__ю там светятся окна, а за ними мелькают тени, то это странно.

Однажды тёплой летн_ей_ ночь__ю девочка открыла окно своей спальн_и_, спрыгнула в сад и вышла на тёмн__ую улиц__у. Она подошла к дом_у_ напротив. Окна дом__а светились огнями, а за занавеск__ ой мелькала чья-то тень.

4. Выберите и оставьте правильный вариант:

Кошки

Однажды по (дорожка, дорожке, дорожку)
Я шёл к себе домой.
Смотрю и вижу: кошки
Сидят ко мне (спина, спину, спиной).
Я крикнул: – Эй, вы, кошки!
Пойдёмте-ка со (мне, мной, меня).
Пойдёмте по (дорожка, дорожке, дорожку),
Пойдёмте-ка домой.
Скорей пойдёмте, кошки,
А я вам на (обед, обеду, обеда)
Из (лук, лука, луком) и (картошки, картошку,
картошкой)
Устрою винегрет.
– Ах, нет! – сказали кошки. –
Останемся мы тут!
Уселись на (дорожка, дорожке, дорожку)
И дальше не идут.

Երևան քաղաքի պատմության թանգարանը հիմնադրվել է 1931 թվականին, ներկայիս Անդրեյ Սախարովի անվան հրապարակում գտնվող Հրշեջ կամավոր ընկերության շենքում զբաղեցնելով՝ երկու սենյակ։ Այդ ժամանակ ցուցանմուշների թիվը հասնում էր շուրջ 400-ի։ Տարիների ընթացքոմ ավելացող թանգարանային առարկաներն այլևս  պետք է տեղափոխվեին նոր շենք, ուստի պատահական չէ, որ 1934 թ. Երևան քաղաքի խորհրդի նախագահությունը որոշում է կայացնում Կոմունալ թանգարանը տեղափոխելու վերաբերյալ։ Նոր շենքի որոնումների արդյունքում 1936 թ. թանգարանը տեղափոխվում է 17-րդ դարի հուշարձան շենք՝  իրանական Կապույտ Մզկիթ, որը ճանապարհորդների  հիշատակություններում հայտնի էր Երկնքի մզկիթ անվամբ։  Նույն թվականին էլ, երբ արդեն ֆոնդերում առկա էր 1480 ցուցանմուշ,  Կոմունալ թանգարանը վերանվանվում է Երևան քաղաքի պատմության թանգարանի։ Մինչև 1994 թ. թանգարանն իր գործունեությունը շուրջ 56 տարի ծավալում է հենց այստեղ՝  ներկայացնելով Երևանի պատմությունը հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը։

– Ալեքսա արի գնանք ընկեր մարի մոտ։

– Լավ ես արթեն կարոտելեմ ընկեր մարիին։

– Լավ գնացինք ։

– Արի արդեն գնանք հետ ։

– Լավ ալեքսա ։

– Արի գնանք ման գանք ։

– Արի մանգանք ։

–Լավ բայց ուր ։

Բագրատունյաց արքայատոհմի կառավարման ժամանակ Հայաստանը մեծ վերելք ապրեց։

Բագրատունիների օրոք  Անին հռչակվել է մայրաքաղաք և դարձել ժամանակի խոշոր քաղաքներից մեկը։ Կառուցապատվել ու  ընդարձակվել են Կարսը և տասնյակ այլ քաղաքներ։ Հիմնադրվել են այնպիսի նշանավոր վանքեր, ինչպիսիք են Հաղպատը, Սանահինը, Տաթևը։

Անկախության վերականգնումը

7-րդ դարի առաջին կեսին արաբական ցեղերը միավորվեցին ու ստեղծեցին Արաբական խալիֆայությունը։ Կարճ ժամանակում արաբները հսկայական նվաճումներ կատարեցին: 7-րդ դարի վերջին Արաբական խալիֆայությունը կարողացավ իրեն ենթարկել նաև Հայաստանը։ Դրանից հետո, շուրջ մեկուկես հարյուրամյակ հայ ժողովուրդը պայքարում էր օտար տիրապետությունից ազատվելու համար։ Այդ ընթացքում բազմաթիվ ապստամբություններ եղան, որոնք գլխավորում էին Մամիկոնյանները, Բագրատունիները և իշխանական այլ տոհմերի ներկայացուցիչներ։
Անկախության  համար պայքարը լիովին հասավ իր նպատակին միայն 9-րդ դարի վերջերին, երբ Արաբական խալիֆայությունը ճանաչեց Աշոտ Բագրատունու թագավորական իշխանությունը:
855թ. երիտասարդ Աշոտ Բագրատունին դարձավ հայոց իշխան: Կարճ ժամանակում, հմտորեն օգտագործելով իրեն տրված իրավունքները, նա կարողացավ հասնել Հայաստանից
խալիֆայությանը տրվող հարկերի նվազեցմանը: Հայոց բանակի թիվը հասավ 40 հազարի:
Աշոտ Բագրատունին կարողացավ նաև բարեկամություն հաստատել Բյուզանդական կայսրության հետ։ Աշոտ Բագրատունու 30-ամյա կառավարման արդյունքը փառավոր էր. 885 թվականին խալիֆայությունը թագ ուղարկեց Աշոտ Բագրատունուն` դրանով իսկ ճանաչելով Հայոց անկախ պետություն:
Աշոտ Ա Բագրատունին (885-890թթ.) դարձավ Բագրատունյաց հայոց թագավորության և Բագրատունիների արքայատոհմի հիմնադիրը։

Աշոտ Ա-ին հաջորդեց նրա որդին` Սմբատ I-ը, որը շարունակեց հոր քաղաքականությունը։ Սմբատ Ա-ի օրոք գրեթե ամբողջ Մեծ Հայքը մտավ Բագրատունյաց թագավորության մեջ։ Հայոց երկրի հզորացումը, սակայն, հանգիստ չէր տալիս Արաբական խալիֆայությանը, որը ցանկանում էր վերականգնել Հայաստանի նկատմամբ ունեցած իր գերիշխող դիրքը։ Սկսվեց կռիվների ու ավերածությունների երկարատև մի ժամանակաշրջան, որն ավարտվեց
Սմբատ Ա-ի զորքերի պարտությամբ։

Реклама

Աշոտ Բ Երկաթ 

10-րդ դարի սկզբին արաբների դեմ պայքարի գլուխ կանգնեց թագաժառանգ Աշոտը, որը հայտնի է Աշոտ Երկաթ անունով։
Աշոտ Բ-ի օրոք (914-928թթ.) Հայաստանը լիակատար անկախության հասավ։ Բաղդադի խալիֆը Աշոտ Բ-ին ճանաչեց շահնշահ` արքայից արքա։

Սուրբ Խաչ նշանավոր եկեղեցին կառուցվելէ 10-րդ դարի սկզբներին` Վասպուրականի թագավոր
Գագիկ Արծրունու օրոք, Վանա լճի Աղթամար կղզում։
Բագրատունիների մայրաքաղաք հռչակվեց Կարսը, որը կարճ ժամանակում կառուցապատվեց ու դարձավ նշանավոր քաղաք։ Աբասի որդին` Աշոտ Գ Ողորմածը, հզորացրեց բանակը և ամրապնդեց երկրի պաշտպանությունը։ Աշոտ Գ-ի օրոք տեղի ունեցած ամենակարևոր իրադարձությունը նոր մայրաքաղաքի հիմնադրումն էր։ 961թ. նա արքունիքը Կարսից տեղափոխեց Անի, որը հռչակեց Հայաստանի մայրաքաղաք։ Անին ընդարձակվեց, կառուցապատվեց, պարսպապատվեց և դարձավ հռչակավոր քաղաք:

Գագիկ Առաջին
Բագրատունյաց Հայաստանն իր առավելագույն հզորությանը հասավ Գագիկ Ա-ի օրոք (990-1020թթ.)։ Գագիկ Ա_ն վերակառուցեց երկրի ռազմական ուժերը, զորքի թվաքանակը հասցրեց 100 հազարի։ Բանակի հրամանատարությունը հանձնվեց տաղանդավոր
զորավար Վահրամ Պահլավունուն։
Գագիկ թագավորի օրոք կառուցվեցին բազմաթիվ եկեղեցիներ, տաճարներ, պալատական և այլ շինություններ։ Դրանցից նշանավոր էին Անիի Կաթողիկե և Գագկաշեն եկեղեցիները`
հայտնի ճարտարապետ Տրդատի նախագծով, Մարմաշենի Վահրամաշեն եկեղեցին, այլ տաճարներ, պալատներ, ամրոցներ։
Բագրատունյաց Հայաստանը հզորության ու վերելքի շրջան էր ապրում։

Գագիկ Ա-ից հետո, սակայն, այդ վերելքն ընդհատվեց. գահի համար պայքար սկսվեց նրա որդիների միջև, խախտվեց երկրի կայունությունը։
Երկրի ներքին անկայունության և արտաքին հարձակումների հետևանքով 1045թ. բյուզանդական բանակը գրավեց Անին։
Անիի Բագրատունիների թագավորությունը անկում ապրեց: Չնայած դրան` իրենց գոյությունը պահպանեցին Սյունիքի,  Լոռու և այլ փոքր թագավորություններն ու հայկական իշխանական տները: Բացի դրանից` ընդամենը մի քանի տասնամյակ հետո՝ 11-րդ դարի վերջերին հայ ժողովրդին հաջողվեց ստեղծել պետականության նոր կենտրոն Միջերկրական ծովի ափին` հեռավոր Կիլիկիայում։

Լուսաբացին ամեն օրվա պես մայր լեռը արթնացրեց ամպերին և ասաց, ե ով ուր պիտի գնա։ Բրդոտ արջի կերպարանաք ունեցող ամպիկն իմացավ, որ անտառում պակասել է խոնավությունը։ Պարզ էր, որ արջուկ-ամպիկը օգնելու էր լուծել անտառում առաջացած այդ խնդիրը։ Իսկ ուղտի կերպարանքով ճերմակաթև ամպիկին մար լեռը հանձնարարեց գնալ անապատ։ Ամռան շոգ օրերին անապատում ցամաքել էին նույնիսկ ջրհորները։ Կովի կերպարանքով ամպիկը ճամփորդելու էր բանջարանոցներով և հարուստ այգիներով։ Նա հագեցնելու էր ծարաված բանջարեղենի, մրգատու ծառերի ծարավը Նրանք բոլորն էլ պետք է այնքան անձրևեին, որ ուժ ունենային միայն վերադարձի համար։

Երանի՜ ճամփորդ ամպիկներին։

Առաջադրանքներ

Տեքստից դո՛ւրս գրի՛ր մեկական պատմողական և բացականչական նախադասություն։

 Բրդոտ արջի կերպարանաք ունեցող ամպիկն իմացավ, որ անտառում պակասել է խոնավությունը։

Երանի՜ ճամփորդ ամպիկներին։

Բացականչություն արտահայտող բառով կազմի՛ր այլ նախադասություն։

Ուռա՜ շուտով առցակուրդ է։

Տրված բառակապակցություններով նախադասություններ կազմի՛ր։

Մրգատու ծառեր –  Մրգատու ծառերը ուզումեն ջուր խմել։

Շոգ օրեր – Շոգ օրերը սկսվեցին և ես իչա բակ։

Ճերմակաթև ամպիկ – Ճերմակաթև ամպիկ գնում է բակ ման գալու։

Բրդոտ արջ – Բրդոտ արջ ուզեց խմել ջուր։

Տեքստից դո՛ւրս գրիր այն բառերը, որոնց մեջ գրության և աևտասանության տարբերություն կա։

Օրինակ՝ միրգ-գրում ենք՝ միրգ, լսում ենք միրք

Շարունակի՛ր։

Ծառեր-ծառ

Ամպեր-ամպ

Ջրհորները -Ջրհոր

Բանջարանոցներով – բանջար

Այգիներով – այգի

անձրևեին – անձրև

ամպիկներին – ամպիկ

Տրված բառերում ընդգծի՛ր ածանցները։

Բրդոտ, խոնավություն, բանջարանոց, բանջարեղեն, ճամփորդ։

Ո՞ր արմատներն են թաքնված տրված բարդ բառերում։

Լուսաբաց – լույս – բաց, ճերմակաթև – ճերմակ – թև, ջրհոր – ջուր – հոր, մրգատու – միրգ – տուր

«ԵԼՔ» ստուգատես մաթեմատիկա առարկայից․ Չորրորդ դասարան